Εφαρμογή και Πιστοποίηση
Έναν από τους κύριους άξονες της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί το ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων προκειμένου να διασφαλίζεται έτσι η προστασία της δημόσιας υγείας. Σε διαρκή εξέλιξη βρίσκεται ο κλάδος της πιστοποίησης της ποιότητας των τροφίμων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής. Έτσι μετά την εφαρμογή της ολικής ανιχνευσιμότητας, «από το χωράφι στο ράφι», που τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2005, νέα πρότυπα ή συνδυασμοί προτύπων πρόκειται να εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2006 όπου θα τεθούν σε ισχύ τέσσερις κανόνες της Ε.Ε. οι οποίοι θέτουν νέους πιο αυστηρούς κανόνες υγιεινής στην τροφική αλυσίδα. Τα νέα αυτά πρότυπα δίνουν ιδιαίτερηβαρύτητα στο σύστημα αυτοελέγχου της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων που θα πρέπει να εφαρμόσουν οι μονάδες παραγωγή τροφίμων αλλά και όλες εκείνες οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται στην αλυσίδα της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών.
Συστήματα διαχείρισης – ISO 22000 Οι επιχειρήσεις τροφίμων φαίνεται ότι συνειδητοποίησαν έγκαιρα το γεγονός ότι για να αντιμετωπίσουν ολοκληρωμένα το σύνολο των απαιτήσεων, γύρω από τη διασφάλιση της ποιότητας και της υγιεινής των προϊόντων διατροφής, έπρεπε να εγκαταστήσουν και να λειτουργήσουν ευέλικτα και αποτελεσματικά Συστήματα Διαχείρισης. Πολύτιμα εργαλεία προς την κατεύθυνση αυτή αποτέλεσαν τα πρότυπα όπως τα ISO 9001, ISO 15161, ΕΛΟΤ 1416, DS 3027.
Το πρόβλημα όμως ήταν ότι τα δύο πρώτα δεν κάλυπταν επαρκώς τις απαιτήσεις του HACCP ενώ τα δύο άλλα κάλυπταν τις απαιτήσεις σε εθνικό επίπεδο. Δημιουργήθηκε έτσι η ανάγκη για την έκδοση ενός διεθνούς Προτύπου που θα καλύπτει τις απαιτήσεις του HACCP (Ανάλυση Κινδύνων και Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου), έτσι ο ISO (Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης) ανέλαβε την πρωτοβουλία για την εκπόνηση του Προτύπου ISO 22000(Συστήματα Ασφαλούς Διαχείρισης Τροφίμων- Απαιτήσεις), το οποίο αναμένεται να εκδοθεί σύντομα. Το πρότυπο έχει εφαρμογή σε όλους τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις ,οι οποίοι εμπλέκονται στην διατροφική αλυσίδα είτε πρόκειται για παραγωγούς σπόρων και ζωοτροφών, αγρότες, κτηνοτρόφους, είτε για βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων, διανομείς, λιανικό και χονδρικό εμπόριο, εμπλεκόμενους στη μαζική εστίαση και όλους τους σχετιζόμενους όπως κατασκευαστές εξοπλισμού, υλικών συσκευασίας, απορρυπαντικών, πρόσθετων και άλλων υλών.
Το ISO 22000 βασίζεται στα παρακάτω κρίσιμα σημεία: • Επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών • Διαχείριση συστήματος • Έλεγχο διεργασίας • Αρχές HACCP • Προγράμματα για τα προαπαιτούμενα
Τα βασικά περιεχόμενα του προτύπου έχουν ως εξής: • Πεδίο • Τυποποιητικές αναφορές • Όροι και ορισμοί • Σύστημα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων • Ευθύνη της διοίκησης • Διαχείριση πόρων • Σχεδιασμός και υλοποίηση της ασφάλειας τροφίμων • Επαλήθευση, επικύρωση και βελτίωση του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας τροφίμων • Παράρτημα Α, οδηγός για τη χρήση του προτύπου • Παράρτημα Β, συσχετισμός μεταξύ ISO 9001 και ISO 22000 • Παράρτημα Γ, αναφορές σε κώδικες και οδηγούς που παρέχουν παραδείγματα για μέτρα ελέγχου συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων για τα προαπαιτούμενα με οδηγίες για την επιλογή και χρήση.
Οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των ήδη υπαρχόντων εθνικών Προτύπων και του ISO 22000 είναι αρκετές, χαρακτηριστικά αναφέρουμε, τη διάρθρωση, την έμφαση του νέου Προτύπου στην επικοινωνία, τα προαπαιτούμενα, την ιχνηλασιμότητα, τις διαδικασίες μη συμορφούμενων και της ανάκλησης, τη διαχείρηση πόρων κ.λ.π. Αυτό που δεν διαφοροποιείται όμως είναι η ουσία του συστήματος HACCP.
Εξελίξεις Ο συνδυασμός εφαρμογής Συστημάτων Διαχείρισης με βάση τα Πρότυπα ISO 15161 και ΙSO 20000, μπορεί πλέον να καλύψει όλους τους φορείς ή τις επιχειρήσεις που δρουν στον τομέα των τροφίμων. Το πρώτο καλύπτει όλες τις πλευρές της ποιότητα των τροφίμων και υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο το σύστημα HACCP μπορεί να ενσωματωθεί στο σύστημα ποιότητας. Το δεύτερο επικεντρώνεται στην ασφάλεια των τροφίμων και καθοδηγεί τους παραγωγούς ώστε να καταφέρουν να κτίσουν ένα υγιές σύστημα για την ασφάλεια των προϊόντων τους.
Ο στόχος και η προσδοκία είναι τα διεθνή πρότυπα να υποκαταστήσουν όλα τα υπάρχοντα εθνικά καθώς και εκείνα των ειδικών απαιτήσεων. Επιπροσθέτως θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να αξιοποιηθούν, τα νέα διεθνή πρότυπα, και από τις κρατικές αρχές ώστε να ενοποιηθούν οι διαδικασίες ελέγχου, να επιτευχθούν αξιόπιστα και συγκρίσιμα αποτελέσματα και να μειωθεί το κόστος για τους παραγωγούς.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει σύντομα να ακολουθηθούν κάποιες διαδικασίες όπως η έκδοση του νέου προτύπου ISO 22000 και η υιοθέτησή του σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο καθώς και η προσαρμογή των οργανισμών διαπίστευσης και των οργανισμών πιστοποίησης.
Ως γενική εκτίμηση φέρεται ότι στο μέλλον όλο και περισσότερες πιστοποιήσεις στον τομέα των τροφίμων θα προστεθούν ως απαραίτητες για τη διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών τόσο σε αγροτικά όσο και σε ζωικά προϊόντα.
Σημ. Τα στοιχεία για τη συγγραφή του άρθρου βασίζονται σε απόψεις της κας.Μαρίας Πιτσίκα, Διευθύντριας Ανάπτυξης της TUV HELLAS.
| 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου