Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) έχει θεσπίσει κανόνες σήμανσης, για τα τρόφιμα, με σκοπό να βοηθήσει όλους τους Ευρωπαίους καταναλωτές να γνωρίζουν τι αγοράζουν. Οι κανόνες αποσκοπούν, στη διασφάλιση ολοκληρωμένης ενημέρωσης των καταναλωτών, για τα προϊόντα διατροφής, που αγοράζουν.
Πέρα από τις πληροφορίες, που απαιτούνται, βάσει του νόμου, οι παραγωγοί είναι ελεύθεροι να παράσχουν οποιαδήποτε επιπρόσθετη πληροφορία επιθυμούν, εφόσον είναι ακριβής και δεν παραπλανά τον καταναλωτή. Υπάρχουν κοινοί κανόνες σήμανσης, για όλα τα τρόφιμα και ειδικοί κανόνες, για το κρέας, τα οινοπνευματώδη και τα ευπαθή τρόφιμα.
Ποσότητα: καθαρή ποσότητα του προϊόντος, που εκφράζεται, ως όγκος, στα υγρά (π.χ. λίτρο, εκατοστόλιτρο) και, ως μάζα, στα άλλα προϊόντα (π.χ. γραμμάρια ή κιλό).
Ονομασία του προϊόντος: πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες, για τη φυσική κατάσταση του τροφίμου ή για την ειδική επεξεργασία, στην οποία έχει υποβληθεί (π.χ. σε σκόνη, κατεψυγμένο, συμπυκνωμένο, καπνιστό κ.λπ.). Η επεξεργασία, με ιοντίζουσα ακτινοβολία, πρέπει να αναφέρεται πάντοτε.
Κατάλογος συστατικών: όλα τα συστατικά πρέπει να αναγράφονται, κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους του βάρους (εξαίρεση: μείγματα φρούτων ή λαχανικών), συμπεριλαμβανομένων εκείνων, που είναι γνωστό ότι προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. φιστίκια, γάλα, αβγά, ψάρι). Για τα συστατικά, που περιγράφονται, με την ονομασία του προϊόντος (π.χ. "ντοματόσουπα"), με εικόνες ή με λέξεις (π.χ. "με φράουλες") ή τα οποία είναι βασικά, για το χαρακτηρισμό ενός τροφίμου (π.χ. "τυρί με ελιά"), πρέπει να αναγράφεται, επίσης, το ποσοστό τους.
Διατήρηση: η "ημερομηνία λήξης" και η ημερομηνία, που αναφέρεται, στην "ανάλωση κατά προτίμηση πριν από" δηλώνουν, για πόσο καιρό θα παραμείνει φρέσκο το τρόφιμο και θα είναι ασφαλής η κατανάλωσή του. Η "ημερομηνία λήξης" χρησιμοποιείται, για τρόφιμα, που χαλούν εύκολα (π.χ. κρέας, αβγά, γαλακτοκομικά). Όλα τα συσκευασμένα νωπά προϊόντα φέρουν "ημερομηνία λήξης". Δεν πρέπει να καταναλώνουμε προϊόντα, μετά την "ημερομηνία λήξης" τους, επειδή μπορεί να πάθουμε τροφική δηλητηρίαση. Η "ανάλωση κατά προτίμηση πριν από" χρησιμοποιείται, για τρόφιμα, που μπορούν να διατηρηθούν περισσότερο καιρό (π.χ. δημητριακά, ρύζι, μπαχαρικά). Δεν κινδυνεύουμε, εάν καταναλώσουμε το προϊόν, μετά την ημερομηνία, που δηλώνεται, αλλά μπορεί να έχει αρχίσει να χάνει τη γεύση του και την υφή του .
Παραγωγός / Εισαγωγέας: η επωνυμία και η διεύθυνση του παραγωγού, του συσκευαστή ή του εισαγωγέα πρέπει να αναγράφονται ευανάγνωστα, στη συσκευασία, ώστε να γνωρίσουμε με ποιόν πρέπει να επικοινωνήσουμε, εάν έχουμε κάποιο παράπονο ή επιθυμούμε να λάβουμε περισσότερες πληροφορίες, για το προϊόν.
Βιολογικό: η χρήση της λέξης "βιολογικό", σε ετικέτες, ρυθμίζεται, αυστηρά, από τη νομοθεσία της Ε.Ε. Επιτρέπεται, μόνον εφόσον παραπέμπει, σε ειδικές μεθόδους παραγωγής τροφίμων, οι οποίες τηρούν υψηλά πρότυπα προστασίας του περιβάλλοντος και καλής μεταχείρισης των ζώων. Οι παραγωγοί, που πληρούν τους απαιτούμενους όρους, μπορούν να χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό λογότυπο "Βιολογική γεωργία-Σύστημα ελέγχου Ε.Κ.".
Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί (Γ.Τ.Ο.): η σήμανση είναι υποχρεωτική, για προϊόντα, που περιέχουν Γ.Τ.Ο., σε ποσοστό άνω του 0,9%. Όλες οι ουσίες που προέρχονται από Γ.Τ.Ο πρέπει να αναφέρονται, στον κατάλογο των συστατικών, με τις λέξεις "γενετικά τροποποιημένο".
Προέλευση: η ένδειξη της χώρας ή της περιφέρειας προέλευσης είναι υποχρεωτική, για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως το κρέας, τα φρούτα και τα λαχανικά. Είναι επίσης υποχρεωτική, όταν το εμπορικό σήμα ή άλλα στοιχεία της ετικέτας, όπως μία εικόνα, μια σημαία ή μια αναφορά, σε τόπο, μπορούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή, ως προς την πραγματική προέλευση του προϊόντος.
Διατροφικές πληροφορίες: περιγράφουν την ενεργειακή αξία και τα θρεπτικά στοιχεία ενός τροφίμου (π.χ. πρωτεΐνες, λίπη, ίνες, νάτριο, βιταμίνες και μέταλλα) . Όταν, όμως, αναγράφεται ισχυρισμός, σχετικά με τις θρεπτικές ιδιότητες του προϊόντος, οι πληροφορίες αυτές παρέχονται, υποχρεωτικά.
Ισχυρισμοί για τις θρεπτικές και υγιεινές ιδιότητες: υπάρχουν κανόνες της Ε.Ε, για να διασφαλίζεται ότι κάθε ισχυρισμός, σχετικά με την υγιεινή ή θρεπτική αξία, ο οποίος αναγράφεται, στις συσκευασίες τροφίμων, είναι αληθινός και βασίζεται, σε επιστημονικά στοιχεία.
Ισχυρισμοί, όπως "χαμηλά λιπαρά" ή "πλούσιο σε ίνες", πρέπει να αντιστοιχούν, σε εναρμονισμένους ορισμούς, έτσι ώστε να σημαίνουν το ίδιο πράγμα, σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός "πλούσιο σε ίνες" μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μόνο σε προϊόντα, με περιεκτικότητα τουλάχιστον 6g ίνων ανά 100g. Τα τρόφιμα, με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη, δε μπορούν να φέρουν, στην ετικέτα τους, ισχυρισμούς, όπως "περιέχει βιταμίνη C".
Οι ισχυρισμοί, για υγιεινές ιδιότητες, όπως "κάνει καλό στην καρδιά", επιτρέπονται, μόνον εφόσον μπορούν να αποδειχθούν, επιστημονικά. Δεν είναι δυνατόν να αναφέρεται θετικός ισχυρισμός, για υγιεινές ιδιότητες, στην ετικέτα ενός προϊόντος, που περιέχει πολύ αλάτι, λιπαρά ή ζάχαρη. Οι ακόλουθοι ισχυρισμοί, για υγιεινές ιδιότητες, απαγορεύονται:
Ισχυρισμοί, για την πρόληψη, αντιμετώπιση ή θεραπεία ανθρώπινων νοσημάτων
Ισχυρισμοί, που αναφέρονται, σε ποσοστό ή ποσότητα απώλειας βάρους
Αναφορά ότι επιτρέπεται, ρητά ή συνιστάται, από γιατρούς
Ισχυρισμοί, που υποδηλώνουν ότι μπορεί να επηρεαστεί η υγεία, εάν δεν καταναλωθεί το τρόφιμο.
Αριθμοί Ε
Εάν ένα πρόσθετο τροφίμων φέρει αριθμό E, αυτό καταδεικνύει ότι έχει περάσει τις δοκιμασίες
ασφάλειας και έχει εγκριθεί, για χρήση, σε όλη την Ε.Ε. Η έγκριση αυτή παρακολουθείται, επανεξετάζεται και τροποποιείται, βάσει των νέων επιστημονικών στοιχείων. Ορισμένα κοινά πρόσθετα τροφίμων είναι τα εξής:
Αντιοξειδωτικά: βοηθούν να διατηρούνται περισσότερο τα τρόφιμα, επειδή εμποδίζουν τα λίπη, τα έλαια και ορισμένες βιταμίνες να ενωθούν, με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Η οξείδωση κάνει το τρόφιμο να ταγγίσει και να χάσει το χρώμα του. Παράδειγμα: Βιταμίνη C, ονομάζεται επίσης ασκορβικό οξύ ή E300.
Χρωστικές ουσίες: χρησιμοποιούνται, μερικές φορές, για να αντικαταστήσουν τη φυσική απώλεια χρώματος, από τη μεταποίηση ή την αποθήκευση του τροφίμου, ή για να σταθεροποιήσουν το χρώμα του προϊόντος. Παράδειγμα: Καραμέλα (E150α), που χρησιμοποιείται, σε προϊόντα, όπως οι σάλτσες και τα αναψυκτικά.
Γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές, πυκνωτικά και πηκτικά μέσα: οι γαλακτωματοποιητές, όπως οι λεκιθίνες (E322), βοηθούν να αναμειγνύονται συστατικά, τα οποία, φυσιολογικά, δε θα αναμειγνύονταν, όπως το λάδι και το νερό. Οι σταθεροποιητές βοηθούν να μην ξεχωρίσουν, ξανά, συστατικά, που έχουν ενωθεί. Ένα κοινό πηκτικό μέσο είναι η πηκτίνη (E440), που χρησιμοποιείται, στις μαρμελάδες. Τα πυκνωτικά μέσα δίνουν μεγαλύτερη πυκνότητα, στο τρόφιμο, όπως ακριβώς η προσθήκη αλευριού κάνει μια σάλτσα πιο πυκνή.
Ενισχυτικά γεύσης: αναδεικνύουν τη γεύση, σε πικάντικα ή γλυκά τρόφιμα, χωρίς να προσθέτουν κάποια δική τους γεύση. Παράδειγμα: το όξινο γλουταμινικό νάτριο (E621), ?ου προστίθεται, συχνά, σε μεταποιημένα τρόφιμα, ιδίως σε σούπες, σάλτσες και λουκάνικα.
Συντηρητικά: βοηθούν να μη χαλάσουν τα τρόφιμα. Τα περισσότερα τρόφιμα, που έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, περιέχουν συντηρητικά, εκτός εάν έχει εφαρμοστεί άλλη μέθοδος συντήρησης, όπως κατάψυξη, κονσερβοποίηση ή αποξήρανση. Παραδείγματα: Τα αποξηραμένα φρούτα υφίστανται, συχνά, επεξεργασία, με διοξείδιο του θείου (E220), για να μην αναπτύσσουν μούχλα ή βακτήρια, ενώ το μπέικον, το ζαμπόν, το παστό βοδινό (corned beef) και άλλα αλλαντικά υφίστανται, συχνά, επεξεργασία, με νιτρώδη και νιτρικά άλατα (E249 έως E252).
Γλυκαντικές ουσίες: χρησιμοποιούνται, συχνά, αντί για ζάχαρη, σε προϊόντα, όπως τα αναψυκτικά, με ανθρακικό, το γιαούρτι και οι τσίχλες. Παραδείγματα: Ασπαρτάμη (E951), σακχαρίνη (E954), ακεσουλφάμη Κ (E950) και σορβιτόλη (E420).
Περισσότερες πληροφορίες
Η σήμανση των τροφίμων στο δικτυακό τόπο της ΓΔ Υγείας και Προστασίας του Καταναλωτή
http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/foodlabelling/index_en.htm
Η βιολογική γεωργία στο δικτυακό τόπο της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης
http://ec.europa.eu/agriculture/qual/organic/index_el.htm
Απορίες σχετικά με την Ευρώπη; Επικοινωνήστε μαζί μας
http://ec.europa.eu/europedirect/index_el.htm
Πηγή: Γενική Διεύθυνση Υγείας και Προστασίας του Καταναλωτή
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - B-1049 Βρυξέλλες
http://ec.europa.eu/dgs/health_consumer/index_en.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου