Η αγορά «λειτουργικών τροφών» στην Ε.Ε.

Στο Εστιατόριο του Μέλλοντος, στο Πανεπιστήμιο Βαγκενίνγκεν της Ολλανδίας, όποιος τρώει είναι πειραματόζωο. Στο ταμείο, μια μικροσκοπική ζυγαριά στο πάτωμα κατέγραψε το βάρος μου. Μια κάμερα πάνω από το κεφάλι μου φωτογράφιζε ό,τι αγόραζα- διότι και ο τρόπος που σερβιρίστηκα είναι σημαντικός.
Ήταν ένα γεύμα με τον Μεγάλο Αδελφό. Στα εργαστήρια πάνω από το εστιατόριο, συσκευές καταγράφουν πώς ακριβώς μασάμε και καταπίνουμε, κάμερες παρακολουθούν τις 15 διαφορετικές μυϊκές αντιδράσεις που μπορεί να συμβούν στο πρόσωπό μας όταν δοκιμάζουμε κάτι και τις περνούν σε έναν υπολογιστή. Δοκιμές γίνονται ακόμη και για το ποιο λουλούδι στο τραπέζι του εστιατορίου είναι πιθανότερο να σου δημιουργήσει ευχάριστη διάθεση ή να σου ανοίξει την όρεξη. Στις κουζίνες μας δείχνουν πώς προσφέρθηκαν στους δοκιμαστές τα ίδια μπέργκερ με κοτόπουλο και μανιτάρια, με τη διαφορά ότι στην ετικέτα του ενός έγραφε «υγιεινό», του άλλου «νέο» και του τρίτου «παρήχθη με φροντίδα για την ευζωία του κοτόπουλου».
Οι άνδρες διάλεξαν το «νέο», οι γυναίκες την «ευζωία». Άλλοι δοκιμαστές ρωτήθηκαν ποιο μπέργκερ είχε καλύτερη γεύση. Το μπέργκερ της «ευζωίας» κέρδισε. Σε τέτοιου είδους λεπτομέρειες, ένας βιομήχανος μυρίζεται χρήμα. Είναι όμως και τρομακτικό. Όπου και να κοιτάξεις στον τομέα των νεωτερισμών στα τρόφιμα, βλέπεις τις επιστήμες της Βιοχημείας, της Ιατρικής της Ψυχολογίας και του Μάρκετινγκ να εργάζονται για να ρίξουν στάχτη στα μάτια των καταναλωτών.
Σήμερα, η κύρια στρατηγική των μεγάλων πολυεθνικών είναι «να πλασάρουν τρόφιμα ως εναλλακτική επιλογή στα φάρμακα», όπως το θέτει ένας επιστήμονας του Βαγκενίνγκεν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρόκειται για τις ίδιες πολυεθνικές που μας έφεραν τα τρανς λιπαρά, τα χρώματα ζαχαρωτών από πετρέλαιο, τα γεμάτα ζάχαρη και αλάτι παιδικά σνακ, διοξίνες στο μπέικον. Μία ημέρα πριν από το γεύμα στο Εστιατόριο του Μέλλοντος, ήμουν σε ένα σεμινάριο στο Ρότερνταμ με τον τίτλο «Ο καταναλωτής που αριστοποιεί τη διατροφή του, ως συμπαραγωγός της υγείας του». Ήταν του καθηγητή Ρόμπερτ Μπρούμερ του σουηδικού Πανεπιστημίου Έρεμπρο και ο τίτλος θα μπορούσε να μεταφραστεί: «Πώς να πείσετε τους καταναλωτές ότι μπορούν να κάνουν τον εαυτό τους υγιέστερο αγοράζοντας τα τρόφιμά σας». Παρόντες στο Ρότερνταμ ήταν οι σημαντικότεροι παίκτες του τομέα των τροφίμων: Κraft, Ρremier Foods, Μars, Unilever, Νestle και ΡepsiCo. Ήδη πωλούνται παιδικές τροφές με ενδείξεις όπως «DΗΑ για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και των οφθαλμών» (Οcean Νutrition), χωρίς να έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το DΗΑ (ωμέγα-3) έχει σχέση με τη γνωστική αντίληψη, ενώ ετοιμάζονται φρουτοχυμοί που βοηθούν «στη μνήμη και τη συγκέντρωση». Οι επιστήμονες της Νestle πρόσθεσαν ένα χημικό στα σορμπέ και σε άλλα παγωμένα σνακ για να κάνουν τον καταναλωτή να παράγει περισσότερο σάλιο. Αυτό λέει στον εγκέφαλο ότι το προϊόν είναι πιο δροσιστικό.
Η αγορά «λειτουργικών τροφών» στην Ε.Ε. έχει φτάσει τα 3,5 δισ. ευρώ και εξακολουθεί να αυξάνεται. Πλασάρονται συστήματα κορεσμού της όρεξης για απώλεια βάρους, φρουτοχυμοί με «καλλυντική» δράση, συμπληρώματα «καθημερινής άμυνας» ή «ενίσχυσης του ανοσοποιητικού σας συστήματος». Όλα αυτά όμως χρησιμοποιούν βασικά συστατικά που υπάρχουν από καιρό: προβιοτικά, ίνες, στερόλες, αντιοξειδωτικά και λιπαρά οξέα. Το καινούργιο είναι οι τρόποι που τα πουλάνε.
Πιο αραιά τα Τεστ Παπ λένε τώρα Αμερικανοί γιατροί Περιττό θεωρεί για τις περισσότερες γυναίκες το ετήσιο Τεστ Παπ το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ΑCΟG), συστήνοντας την υποβολή σε εξέταση για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κάθε δύο χρόνια. Σύμφωνα με το ΑCΟG, οι γυναίκες θα πρέπει να υποβάλλονται στην εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στα 21 τους χρόνια. Κάτω των 30 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο κάθε δύο χρόνια αντί για κάθε χρόνο, ενώ οι γυναίκες άνω των 30 κάθε τρία χρόνια. Οι νέες οδηγίες των Αμερικανών ειδικών βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι οι συχνότερες εξετάσεις οδηγούν στην υπερβολική θεραπεία και αυτό μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες που έχει μία νεαρή γυναίκα να κυοφορήσει επιτυχώς.
Οι συστάσεις. Οι προηγούμενες συστάσεις έκαναν λόγο για ετήσιο έλεγχο για τον καρκίνο του τραχήλου, τρία χρόνια μετά την έναρξη της σεξουαλικής ζωής μίας γυναίκας ή στην ηλικία των 21 ετών. «Οι νέες οδηγίες θα μας επιτρέψουν να αποφύγουμε τις περιττές διαδικασίες στις σεξουαλικά ενεργές έφηβες», ανέφερε η μαιευτήρας- γυναικολόγος Τζένιφερ Μιλοσαβίγιεβιτς, επισημαίνοντας ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εξελίσσεται πολύ αργά κι επομένως «η αλλαγή στον χρόνο εξέτασης δεν σημαίνει ότι θα περάσουν απαρατήρητοι περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου». «Υπερδιαγιγνώσκουμε και υπερθεραπεύουμε τις έφηβες και τις πολύ νεαρές γυναίκες», σημείωσε από την πλευρά του ο δρ Τόμας Χέρτζογκ, επικεφαλής της επιτροπής του ΑCΟG για τον γυναικείο καρκίνο.